آمارها حاکی از حضور بیشتر زنان در دنیای ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات نسبت به حوزه‌های دیگر است. مردان اما هنوز تسلط خود را در این بخش هم حفظ کرده‌اند و به آن ادامه می‌دهند.

در تمامی بخش‌های وب و فنآوری فقط ۲۵ درصد زنان حضور دارند و بقیه عناوین توسط مردها اشغال شده‌ است، گرچه که تا کنون بسیاری از فعالان اجتماعی یا دنیای سایبری، زنان را به خاطر حضور کمرنگ در این زمینه سرزنش کرده‌اند اما موانعی چون آموزش ناکافی، دسترسی نامناسب به مربی‌ها و کلاس‌های آموزشی خود دلیلی بر کمرنگ بودن حضور زن‌ها در زمینه آی تی بوده است. 

در سال‌های اخیر اتفاق‌های خوبی هم رخ داده است: دسترسی‌های بهتر و بیشتر به سیستم‌های خودآموز و قرار گرفتن اطلاعات در  وب و اینترنت بوده که به بسیاری از علاقمندان کمک کرده‌ است تا آن‌چه را که دوست داشته‌اند بیاموزند و به کار گیرند. گذشته از نوع و شیوه آموزش عدم اعتماد به نفس خود یکی از دلایلی است که زنان را از حضور در اجتماعاتی این‌چنینی منع می‌کند، عدم تعادل جنسیتی حاکم بر جوامع در  زمینه فن آوری هم روی خودش را نشان داده و بهای بیشتری به یک جنسیت داده می‌شود باعث پیشی گرفتن مردان در این عرصه است.

از این روی به نظر می‌رسد اگر بتوان اعتماد به نفس زنانه را در جامعه تقویت کرد، به همین نسبت کارکرد مثبت آنان در فضای تکنولوژیک هم رشد خواهد داشت و منابع انسانی کشور را با جهشی تازه روبرو خواهد کرد.

از آن‌جا که در ورود به دنیای کار مخصوصا کارهایی در حوزه تکنولوژی زنان کمتری‌ارزشیابی شده و حتی بعد از مصاحبه اغلب فراموش می‌شوند، از این رو آمار زنان شاغل در این زمینه کم‌تر از مردان است و اغلب  همین درصد کم موجود مشغول به کارهایی هستند که مردان تصور می‌کنند کارهای مهمی نیستند و به دنبال جایگزین برای انجام آن‌ها هستند. 

اعداد و ارقام به صورت آشکار این ادعا را ثابت می‌کنند: شرکت‌های فن‌آوری به طور متوسط فقط ۱۲ درصد از مهندسان زن را استخدام می‌کنند، به عنوان مثال شرکت بزرگی مانند موزیلا، سازنده مرورگر مشهور فایرفاکس، از یک تیم ۵۰۰ نفره مهندسین شکل گرفته است اما تنها ۴۳ مهندس زن در تیمش دارد.

هم‌چنین در کنار این‌ها، زنان مشغول درعرصه فن‌آوری کم‌تر از مردان مورد توجه رسانه‌ها قرار می گیرند و نام آن‌ها با توجه به توانایی کاریشان فراموش می‌شود.

کلیشه‌های مربوط به زنان در دنیای فن‌آوری نیز خود منجر به ترک صحنه از طرف این گروه شده است و حرف و حدیث‌ها باعث شده که زنان  تمایل به تحصیل در رشته‌های مربوط به آی‌تی را بیش از پیش از دست بدهند.

در واقع بر اساس مطالعات مختلفی که در کلاس‌های درسی انجام شده است اگر به دخترها  این کلیشه همیشگی یادآوری شود که پسرها از آن‌ها در ریاضیات بهتر هستند عملکرد آن‌ها به طور چشم ‌گیری کاهش می‌یابد.

روانشناسان این را از پیامدهای «خطر کلیشه ‌ها» می‌نامند که بر اساس آن‌ها زنان مدام مراقب رفتار و کارهایشان هستند مبادا که مورد تحقیر و یا سرزنش  و یا اتهام بی کفایتی قرار بگیرند و به خاطر این ترس ممکن است نتوانند کارهایشان را به درستی انجام دهند.

در کنار همه این عوامل در بسیاری از این شرکت‌ها زنان حقوق و دستمزد کم‌تری نسبت  به مردان دریافت می‌کنند در سال‌های اخیر به جای کم‌شدن این فاصله شکاف در حال عمیق‌تر شدن است، این امر در بخش خصوصی بیشتر هم مشاهده می‌شود چرا که قوانین حاکم بر بخش‌های دولتی بر پرداخت حقوق مساوی تاکید دارند. شکاف دستمزد جنسیتی  در میان کسانی که مدرک تحصیلی بالاتری دارند هم بیشتر به چشم می‌آید.

چه باید کرد؟

گام نخست پیش از انجام هر کاری تشویق هر چه بیشتر زنان برای دانستن این موضوع است که دانستن این‌که کار در زمینه آی‌تی شغلی مردانه و یا در اختیار مردان نیست  و اطلاعات و فناوری را یکی از گزینه‌ای پیش رویشان برای کسب درآمد و به عنوان شغل و حرفه‌‌ی ثابتشان بدانند و در این زمینه از مصرف‌گرایی صرف دست شسته و وارد بازار تولید و کار شوند.

 سیستم آموزشی باید در کنار آموزش‌های دانشی به دختران نوجوان و جوان داشتن اعتماد به نفس را در رقابت‌های کاری آموزش داده و مربیان این انگیزه را برای رقابت در بازار کار در آن‌ها ایجاد کند. این مشکل از طریق یک نهاد و یک روزه حل نمی‌شود. در حقیقت موضوعی اجتماعی است که زن و مرد با هم باید بر رویش کار کنند. 

شکستن کلیشه «زن برنامه‌نویس نداریم»‌ یا «زن‌ها حتی در دنیای اینترنت که نیازی به حضور در خیابان ندارد هم کاره‌ای نیستند.» همان‌قدر راحت است که «بهترین آشپزهای جهان مرد هستند.» شاید در این زمینه بهترین کار رسانه‌ای کردن زنانی باشد که به فعالیت‌های مفید در این زمینه‌ها مشغولند. خواندن مطالبی مانند «۳۰ زن زیر ۳۰ سال» که در دره سیلیکون (مهد فناوری اطلاعات) نقش‌های کلیدی دارند همان‌قدر جذاب است که آگاهی دهنده هم محسوب می‌شود. برای شکست دادن مردهایی که می‌گویند «راننده زن» نداریم، کافی‌ست راننده‌ّای خوب زن تربیت کنیم. یا برای آن‌هایی که از نبود آشپز خوبِ زن سخن می‌رانند بهتر است مزه قرمه سبزی مادرشان را یادآوری کنیم. در این‌جا هم می‌توان با تقویت نمونه‌ها و موارد مهمی که زن‌ها باعث و بانی‌ اش بوده‌اند، کاری کرد تا این تلقی‌ها اگرچه نابود نشوند، اما کمرنگ و کمرنگ‌تر شوند. 

توانمندی زنان در عرصه‌ّای تکنولوژیک اما بینش و روشی گروهی می‌طلبد که از طریق سازمان‌های مردم‌نهاد و گروه زنان داوطلب می‌تواند پیش رود و به موفقیت دست یابد. در این‌جا هم نباید توقع داشته باشیم تمام حرکات و رفتارها از ابتدا پخته باشد، درست است که کار را باید به کاردان سپرد اما دیکته نانوشته هم غلط ندارد.